Alex Krainer
The Naked Hedgie
13 lipca 2018
Ten artykuł jest fragmentem trzeciego rozdziału mojej książki „Grand Deception” (Wielkie Oszustwo), którą napisałem w odpowiedzi na bestseller Billa Browdera „Red Notice” [polskie wydanie: „Czerwony alert”, Sonia Draga, 2015], oraz jako ripostę na bezustanną kampanię Zachodu, demonizującą Rosję i jej przywództwo. Browder, inwestor i menedżer funduszy hedgingowych, który w latach 90. dorobił się w Rosji fortuny, opisuje swoje fascynujące doświadczenia z tamtego okresu. Jednak niemal całkowicie pomija on szerszy kontekst, w którym rozegrały się tamte wydarzenia. W zamian powtarza jak mantrę swoje lakoniczne wyjaśnienie, dobrze znane z jego licznych prezentacji i przemówień. Brzmi ono następująco: Po upadku ZSRR rząd Rosji zdecydował się przejść z komunizmu na kapitalizm [1]. Uznał, że najlepszym na to sposobem będzie rozdanie wszystkiego praktycznie za darmo w ramach różnych programów prywatyzacyjnych, po czym bardzo szybko przekazał zasoby gospodarcze kraju w prywatne ręce.
Rzadką cechą tego transferu własności było to, że prywatne ręce, które otrzymały majątek Rosji, nie były tymi samymi, które go zbudowały, ponieważ nie stworzono żadnych ograniczeń co do uczestnictwa w programie prywatyzacji. W rezultacie prawdziwe perły zasobów produkcyjnych narodu trafiły w ręce niewielkiej grupy oligarchów, z których większość skrycie reprezentowała interesy zachodnich finansistów.
Właśnie to wielkie rozdawnictwo fortuny przyciągnęło Browdera do Rosji, kiedy odkrył, że „w Rosji rozdają pieniądze za darmo”. Przyjechał do Moskwy na początku 1994 roku i wydał 25 milionów dolarów należących do banku inwestycyjnego Salomon Brothers na zakup pakietów rosyjskich bonów prywatyzacyjnych. W ciągu zaledwie kilku tygodni wartość portfela inwestycyjnego Browdera wzrosła z 25 milionów dolarów do 125 milionów – to solidny 400-procentowy zwrot z inwestycji. Takie rzeczy nie zdarzają się codziennie. W rzeczywistości nie zdarzają się praktycznie nigdy. Jak więc i dlaczego zdarzyły się w Rosji? Kto decyduje się rozdać majątek swego kraju prawie za darmo? Jak to możliwe, że amerykański inwestor może wpaść do Moskwy, podjąć 25 milionów dolarów w nie wprowadzonych do obiegu banknotach amerykańskiej Rezerwy Federalnej i wykupić spore pakiety akcji wybranych rosyjskich firm? Opowieść Browdera o Rosji przechodzącej z komunizmu na kapitalizm jest zbyt uproszczona i żeby w pełni zrozumieć opisywane przez niego niezwykłe wydarzenia, potrzebujemy bardziej szczegółowej analizy ich kontekstu historycznego.